داروها در بارداری و تاثیرات مخرب آن

داروها شمشیرهای دولبه ای هستند که یک لبه آن زندگی بهتر و سالمتر انسان را تسهیل و لبه دیگر سلامت او را تخریب میکند. بی تردید جنین که خود کمترین اختیاری در مصرف یا عدم مصرف آن ندارد، ممکن است بیشترین آسیب را از لبه عارضه زای آن دریافت کند، چرا که داروها بیشترین قربانیان خود را از میان این بی گناه ترین مصرف کنندگان دست چین می کنند. دخالت مؤثر و تعیین کننده عامل سودجویی در افزایش بازار مصرف داروها و بخصوص فراهم کردن بازار وسیع داروهای بدون نسخه، محیط زندگی بشر را در مقابل نوعی آلودگی جدید قرار داده است. آمار درصد داروها در بارداری می تواند بیانگر این وضع تأسفبار باشد. بطوریکه براساس آمار موجود قریب 65 درصد مادران باردار داروهائی را در طول دوران حاملگی خودسرانه مصرف می نمایند.

تاثیرات داروها در بارداری بر جنین

الف- تأثیر مستقیم: به این معنی که اثر ناهنجاریزائی داروها در اندامها ممکن است بصورت عیوب مشهود و یا با اختلالات دستگاه عصبی مرکزی از شکل نقیصه عقلی تا درجاتی از اختلال در یادگیری تظاهر کند. علاوه بر این امروزه به مسئله تراتوژنز رفتاری نیز توجه خاصی مبذول شده است. طبق بررسیهای بعمل آمده، کلیه داروهایی که برروی فرایندهای بیوشیمیایی دستگاه عصبی مرکزی اثر می گذارد، می تواند ایجاد تراتوژنز رفتاری نماید.
ب – اثر غیر مستقیم: در این حالت داروها از طریق اثر بردینامیسم جفت، فعالیت رحم، تأثیر بر متابلیسم بدن مادر و تغییر در فعالیت قلبی عروقی و یا تنفسی وی میتواند موجب اختلال تغذیه و اکسیژن گیری جنین را فراهم کند.

تاثیر انواع داروها در بارداری

به گزارش مجله برفانک داروهایی که در حالات افسردگی مصرف می شوند از قبیل ایمی پیرامین و نورتریپتیلین را مسئول ناهنجاریهای اندامها، صورت، سیستم عصبی مرکزی و استخوانی شناخته اند. داروهای ضد سرطان می تواند ناهنجاریهای مختلفی را برای جنین بوجود آورد. همانگونه که مصرف کورتیکواستروئیدها ممکن است موجب مرگ جنین، شکاف کام، آنانسفالی، خفگی پس از تولد، کم وزنی نوزاد، سندرم داون و ناهنجاریهای قلبی و غدد فوق کلیوی شود. کلروکین که در درمان مالاریا مصرف میشود، می تواند موجب ضایعات عصب هشتم و آسیب شبکیه چشم گردد. ناهنجاریزائی دیکومارول در استخوانها بوده و سبب کند ذهنی می شود. بند کتین Bendectin که ترکیبی است از دوکسیلامین و پیریدوکسین و بعنوان داروی ضد استفراغهای حاملگی مصرف می شود، میتواند مسئول بروز شکاف کام، نواقص قلبی، کوتاهی اندام، فتق ناف، نواقص لوله عصبی و باز بودن شکم جنین باشد. تالیدومید که مصرف آن در آبستنی ممنوع اعلام شده است به عنوان یک داروی آرامبخش تأثیرات سوء زیادی روی نمو جسمانی جنین داشته است. نوزادان مادرانی که این دارو را استفاده کردهاند بر حسب اینکه دارو در چه مرحله از رشد قبل از تولد مورد استفاده قرار گرفته، دچار ضایعات و اختلالات متعدد و متنوعی شده اند. از جمله اثرات بسیار معمول تالیدومید، فقدان استخوانهای ران و بازو است. در این حالت دست و پا به صورت زایده یا باله هایی درمیآیند.

مصرف ویتامین ها در بارداری

نکته قابل ذکر، مصرف بیش از حد برخی از ویتامین ها نظیر ویتامین A و D در زمان حاملگی است که می تواند برای جنین مضر باشد. ناهنجاریهای شکاف کام، ضایعات چشمی، عصبی، کلیوی و چسبندگی انگشتان در ارتباط با مصرف زیادی ویتامین A و ناهنجاریهای دریجه قلب، افزایش کلسیم و کند ذهنی، در جریان استفاده بیش از معمول از ویتامین D میتواند حادث شود. از داروهای ضد درد، مصرف آسپیرین در زمان بارداری می تواند موجب تأخیر در بروز دردهای زایمانی و در اثر مهار پروستاگلاندینها سبب طولانی شدن خونریزیهای زایمانی شده و همچنین ناهنجاریهای شکاف کام، لبشکری، مرگ نوزاد در روزهای اول زندگی و یرقان نوزادی شود.

مصرف مسکن ها در بارداری

امروزه مشخص شده که حتی داروهایی که در هنگام زایمان برای تسکین درد به مادر تجویز می شود، در بعضی موارد روی جنین اثر میگذارد. نوزادان مادرانی که مدت کوتاهی قبل از زایمان به آنها مسکن تزریق شده، در مقایسه با مادرانی که داروی مسکن استفاده نکرده اند، توجه کمتری به محیط اطراف خود نشان داده و فعالیت های مغزی آنها نیز تا چند روز بعد از تولد محدودتر بوده است. بنابراین دستور کلی این است که در دوران بارداری بخصوص در هفته ها و ماههای اول، مادر باید از مصرف هرگونه دارویی بدون تجویز پزشک خودداری نموده و در صورتیکه قبلاً به علت بیماری خاصی دارویی را به طور مداوم مصرف می کرده است باید حتماً با پزشک خود مشورت نماید و مقدار داروها در بارداری برحسب شرایط خاص دوران بارداری و با توجه به وضعیت جنین و ضرورت مصرف دارو تجویز شود.نکته ای که در مورد داروها در بارداری قابل ذکر است، مصرف داروهای گیاهی است که اغلب توسط افراد ناوارد و غیر مسئول تجویز میشود و ممکن است موجب اثرات نامطلوبی در جنین گردد. بنابراین از مصرف اینگونه داروهای گیاهی نیز بایستی خودداری شود.

منبع:https://www.barfanak.com