یکی از انواع وسایل جلوگیری از بارداری کلاهک دهانه است.کلاهک دهانه زهدان فقط گلوی زهدان را فراگرفته و مانع عبور اسپرماتوزوئیدها از آن میگردد. ساختمان کلاهک دهانه زهدان، معمولاً از جنس مواد نسبتاً سخت و گاهی از فلز میباشد. اخیراً انواع نرمتری از پلاستیک ساخته شده و در دسترس قرار گرفته است. کلاهک وسیله فنجان مانندی است که مانند سرانگشتی که روی انگشت می گذارند، درست روی گردن رحم جا می گیرد و مانع و رود نطفه به رحم میگردد. جایگزینی کلاهک را میتوان به کسانی که استعداد فراگیری داشته باشند، آموزش داد. بدین ترتیب خواهند توانست شخصاً آنرا بکار برند. در غیر این صورت قرار دادن آن باید توسط پزشک یا اشخاص مطلع انجام گیرد. کلاهک را نباید زودتر از ۶ ساعت بعد از مقاربت بیرون آورد، زیرا ممکن است هنوز اسپرماتوزوئیدها حیات داشته باشند. استفاده از کرمهای اسپرم کش هر چند ضروری نیست، ولی کاربرد آن در میزان موفقیت این روش موثر است. شستشوی مهبلی بعد از مقاربت، مانند دیافراگم، توصیه نمی شود،زیرا سبب رقیق شدن کرمها شده و خاصیت اسپرم کش خود را از دست می دهد.
عوارض کلاهک برای جلوگیری از بارداری
اگر کلاهک بمدت طولانی در دهانه زهدان باقی بماند، سبب تحریک نسوج گردیده و موجب ترشحات زیاد و بدبو در مهبل خواهد شد. همچنین ترشحات داخل زهدان پشت کلاهک جمع شده و موجبات التهاب دستگاه تناسلی را فراهم خواهد نمود. لذا باقی گذاشتن کلاهک بمدت طولانی و بیش از ۲۴ ساعت در دهانه رحم توصیه نمی شود. در موارد پارگی و زخم دهانه زهدان، دهانه های زهدان غیر طبیعی که اندازه آنها کوچکتر از معمول و یا طولانی تر از عادی باشند، التهاب دهانه زهدان، التهاب ضمایم زهدان و عدم توانایی زن در جایگزینی و خارج کردن کلاهک، استفاده از این روش پیشنهاد نمیگردد. موارد عدم موفقیت در این روش بنابر آمار موجود تا ۷/۶ درصد در سال گزارش گردیده است. علل عدم موفقیت ممکن است جابجا شدن کلاهک هنگام مقاربت بوده باشد. این پیشامد هنگامی بوقوع می پیوند که اندازه کلاهک مناسب نبوده یا اینکه دهانه زهدان کوتاه یا طولانی تر از معمول بوده و حلقه کلاهک، محکم اطراف گلوی زهدان را نگرفته باشد.
اسفنج مهبلی چیست
اسفنج مهبلی از دیگر وسایل جلوگیری از بارداری است و جسمی است اسفنجی شکل به شکل کره که قطری حدود ۵ سانتیمتر دارد و از ماده مصنوعی خاصی که به اسپرم کش آغشته گردیده ساخته شده است. این وسیله یک قسمت فرو رفته دارد که جهت قفل شدن روی دهانه رحم بمنظور کاهش احتمال جابجایی در حین نزدیکی، مدنظر گرفته شده است. به طرف دیگر یک حلقه پلی استر وصل می شود که جهت سهولت خارج کردن آن، تعبیه گردیده است.نحوه استفاده از این وسیله جلوگیری از بارداری بدین صورت است که ابتدا اسفنج را با کمی آب (حدود ۲ قاشق) مرطوب می نمایند زیرا آب، ماده اسپرم کش را فعال میکند. سپس باید کنارههای اسفنج را تا زده، بطوریکه اسفنج طویل و باریک شود و به این حالت در دهانه رحم جایگزین می شود. اسفنج خودبخود دهانه را مسدود می کند. اگر اسفنج صحیح و دقیق قرار گرفته باشد، حلقه باید در سمت خارجی اسفنج باشد تا در موقع لزوم بتوان آنرا خارج نمود. از مزایای این روش آن است که در هر زمانی تا ۲۴ ساعت قبل از نزدیکی جاگذاری می شود و میتواند برای چندین عمل مقاربت، بدون اینکه از اسپرم کش اضافی استفاده شود، بکار رود. اسفنج برای ۲۴ ساعت فعال باقی میماند و باید ۶ ساعت بعد از اخرین مقاربت خارج گردد. به عبارت دیگر کل زمانی که اسفنج می تواند در دهانه رحم باشد، ۳۰ ساعت است. هیچگاه نباید از یک اسفنج دوبار استفاده شود همچنین استفاده از اسفنج در دوره عادت ماهیانه ممنوع است.
عوارض و مشکلات احتمالی بهنگام استفاده از اسفنج
به گزارش مجله برفانک در موارد نادری تحریک پذیری بیش از حد و حساسیت نسبت به اسفنج بصورت قرمزی و تورم فرج مشاهده میشود. گاهی نیز با سندرم شوک توکسیک می تواند همراه باشد. مشکلاتی نیز بهنگام خارج کردن اسفنج ممکن است بوجود آید. وجود هر گونه خارش، تحریکپذیری یا سوزش در دستگاه تناسلی، بوی نامطبوع دایمی و ترشحات غیر عادی واژن و یا هر یک از علایم سندرم شوک توکسیک را باید به پزشک اطلاع داد. علایم خطرناک سندرم شوکتوکسیک شامل: تب، اسهال، استفراغ، دردهای عضلانی و لکه های پوستی نظیر آفتاب سوختگی می باشد. مطالعات کلینیکی نشان می دهد که میزان اثر اسفنج حدود ۸۵ درصد بوده و میانگین بارداری در استفاده از این روش، قریب ۱۵ درصد میباشد.
منبع:https://www.barfanak.com